Abdellaziz Akhath – beter bekend als Aziz – werd geboren in een klein dorpje in Marokko. Toen hij met zijn vader, moeder en tien broers en zussen naar Nederland kwam, maakte Aziz er in eerste instantie een potje van. Hangen op straat, liegen over school. ‘Struggle life’, noemt hij het zelf. Maar Tony inspireerde Aziz om iets te maken van zijn leven. Inmiddels heeft Aziz het stokje overgenomen. Hij inspireert vastgelopen jongeren om alsnog iets moois te doen met hun leven.
Tekst: Vonk Tekst & Design – Fotografie: Fraukje Vonk Photography
Tony zag dat ik talent had
Toen Aziz na zijn MBO een baantje zocht, kwam hij terecht bij een benzinepomp in Huizen. ‘Daar heb ik elf jaar gewerkt. Ik verdiende zeshonderd euro per maand, met een paar uurtjes werken in de avond, beetje schoonmaken, achter de kassa staan. Ik draaide prima omzet, was altijd vriendelijk en respectvol naar de klanten toe, vond service belangrijk, maar toekomstplannen? Die had ik niet. Elke avond kwam dezelfde man tanken en elke avond zag hij me daar aan het werk. Op een gegeven moment zei hij: ‘Aziz, ’s middags zie ik je weleens in de sportschool, de rest van de tijd hang je op straat en ’s avonds sta je hier. Ga je nog iets met je leven doen? Jij hebt zoveel talent.’ Maar ik had één keer ergens gesolliciteerd en toen ik werd geweigerd, besloot ik dat dat meteen de laatste keer was. Ik had ook geen idee wat mijn talenten dan waren. Deze man vroeg me: ‘Wil je werken in de jeugdgevangenis? Schrijf een motivatiebrief, ik neem ‘m mee.’ Die man was Tony. Hij zag dat ik zoveel meer talent had dan alleen maar achter de kassa staan. Maar ik miste iemand die die talenten naar boven haalde. Als hij er niet was geweest, stond ik misschien nu nog bij die benzinepomp. Ik miste gewoon iemand die mij vertrouwen gaf. Mijn moeder had wel iets anders aan haar hoofd met elf kinderen. Mijn vader had geen aandacht voor me. Tony werd mijn buddycoach. Die inspiratie hoop ik nu terug te geven aan mijn jongens.’
Respect en fatsoen
In 2010 gaat Aziz aan de slag in de jeugdgevangenis, toen nog zonder diploma’s, maar heel streetwise. Hij ziet dat veel jongeren liever op bed blijven liggen dan lessen te gaan volgen. Maar Aziz weet een aantal van hen te motiveren. Op vrijdagochtend legt hij ze maatschappelijke kwesties voor aan de hand van krantenartikelen. Het werkt, de jongeren vinden het interessant. ‘We namen een krantenartikel en gingen in gesprek. Wat staat hier eigenlijk? Wat gebeurt er in de maatschappij? Wat gebeurt er met een oudere vrouw die overvallen wordt? Wat doet dat met haar voor de rest van haar leven? Besef, daar ging het om. Wat hadden we nodig? Een Telegraaf, die kost een paar euro, en een theetje erbij. Ik had zes jongens in de klas en ze vonden het leuk om met elkaar in gesprek te gaan. Ook hun eigen delicten kwamen aan de orde.’
Laat maar lullen
‘Wat ik nooit meer vergeet was het voorval dat ging over Anne Frank. Ik had vier jongens in de klas en ik vroeg: Wie is deze jonge vrouw? De eerste wist het niet, de tweede ook niet. De derde zei: Dat is die mevrouw op de boot, die boot die gezonken is. Hij dacht dat het Rose was van de Titanic. Toen dacht ik: dit is fout. Als je niet weet wie Anne Frank is, is er echt iets mis met je ontwikkeling. Natuurlijk krijgen die jongens onderwijs. Formeel, op papier, ja. Lekker boeien, je bent aanwezig, maar laat die leraar maar lullen. Zo komen die jongens uiteindelijk weer in de maatschappij terecht.’
De start van WazZap
Na een aantal jaar werkervaring in de jeugdgevangenis, richt Aziz zijn bedrijf WazZap op. Als zzp’er begeleidt hij, naast de jongeren in de jeugdgevangenis ook jongeren die uit een dergelijke instantie komen. Ook geeft hij workshops en trainingen aan professionals; niet alleen aan begeleiders, maar ook aan politieagenten of jeugdconsulenten van de gemeente. Hij wil ze wegwijs maken en helpen om de verharde doelgroep beter te begrijpen. Maar boven alles wil Aziz de jeugd een toekomst geven met WazZap. ‘Ze moeten hun kansen pakken, want waarschijnlijk krijgen ze er maar een, hooguit twee’, legt hij uit.
Over dilemma’s praten is ook onderwijs
‘Ik had dus een eigen methodiek bedacht om de jongens binnen bewust te maken van de maatschappij. Ik had een krant en een boek bij me en ik ging met die jongens in gesprek. Op een gegeven moment wilden zelfs de zwaarste jongens allemaal bij mij in de les op vrijdagochtend omdat ik respect voor ze had. Kom je binnen, krijg je een boks. Hoe gaat het, waar loop je tegenaan? Eerlijkheid en straightheid. Ik liet shirts bedrukken met WazZap en ‘Kijk naar jezelf & werk aan de toekomst’. Zo’n shirt kon je verdienen binnen, na zoveel sessies kreeg je een shirt van WazZap. Voor ik het wist liepen al die jongens trots over de gang in mijn shirts met mijn slogan in het Arabisch, Antilliaans, Surinaams, Spaans. Dat was een soort status: ik zit in het clubje van Aziz. Vonden ze stoer, over dilemma’s praten. Dat is dus ook onderwijs.’
Onderdeel van de toekomst van Nederland
‘Zo ging ik bijvoorbeeld ook het gesprek aan over vluchtelingen. Vluchtelingen komen hierheen, zijn weken op reis, ze hebben totaal niks. Jullie zijn hier al geboren. Nam ik een wereldkaart mee. Hoe lang denken jullie onderweg te zijn? En wat doe je met de zee? Zo groeit het besef: ik woon hier, ik heb een vader, een moeder, ik heb onderwijs, eigenlijk heb ik het best goed. Dankzij een simpele krant. En ik haalde gastsprekers naar binnen. Zo had ik een beroemde natural bodybuilder uitgenodigd. Hij wilde in het begin knaken hebben om als gast bij mijn les aanwezig te zijn, maar hij hoorde van mijn project en zei: voor jou kom ik gratis. En die jongens? Die vonden het helemaal stoer! Het ging over discipline, over toekomst, over voeding, over karakter, alles wat die jongens nodig hebben in hun eigen traject. Maar ook het feit dat ik voor hen mensen optrommelde, dat vonden ze te gek. Aziz haalt mensen van buiten, hij gelooft in ons. Dat wilde ik ze ook meegeven: jullie zijn belangrijk, jullie tellen ook mee. Mensen komen naar jullie toe omdat jullie ook de toekomst zijn van Nederland. Maar helaas, ik was niet bevoegd om les te geven en op een gegeven moment moest ik noodgedwongen stoppen met de lessen. Maar niet met WazZap!’
Aan de slag met de professionals van de toekomst
‘De jongens die zitten zijn kei- en keihard. De professionals van nu branden op. Wie gaat er over twaalf, dertien jaar werken met de jongeren die nu geboren worden? Professionals van de toekomst moet je veel meer bijbrengen vanuit de praktijk. Boeken zijn leuk en aardig, een HBO-opleiding is geweldig. Maar als je binnenkomt bij een jeugdgevangenis of JeugdzorgPlus – een vorm van gesloten jeugdhulp – dan is dat echt heavy. Op grote afdelingen sta je met een collega of misschien een invaller, maximaal twee begeleiders op acht à tien jongens. De werkdruk is gigantisch hoog, wat kun je bereiken? Met lezingen probeer ik de hogescholen zo veel mogelijk tips en tools mee te geven waarmee de professionals van de toekomst zich kunnen wapenen. Ik wil professionals streetwise kennis bijbrengen: dit zijn de jongens waar je mee te maken krijgt, als je ze niet goed aanpakt, eten ze je rauw.’
Zonder stuiver van de overheid
Inmiddels bestaat WazZap vier jaar. ‘Het gaat echt heel goed. Het mooiste is: zonder stuiver van de overheid hé! Ik heb het wel geprobeerd, maar telkens werd de deur dichtgehouden. We hebben al mensen als jij. Jouw expertise bezitten we al. Probeer Pietje, Jantje of Klaasje of doorkiesnummer 12. Probeer het vanmiddag maar. Bureau HALT heb ik regelmatig aangeschreven maar ook die wilden geen zaken met me doen. Steeds werd ik afgewezen, maar ik ben toch doorgegaan. Ik geloof er echt in. Ik heb m’n auto bestickerd, t-shirts laten bedrukken en ben mezelf aan gaan bieden op scholen. In het begin gratis. Toen ik merkte dat het aansprak, dacht ik: hier zit meer in. Maar ik ben echt met niks begonnen, nada. Mijn eerste werkdag in de jeugdgevangenis, 1 augustus 2010, had ik tien euro op zak. Geleend van m’n moeder om te tanken. Dat wil ik de jongens laten zien. Door middel van keihard werken kom je ergens, gewoon mouwen opstropen. Handje ophouden doen we niet. Geloof in jezelf, dat is mijn visie. Vroeger legde ik ook altijd de schuld bij anderen. Het was altijd de schuld van de leraar, van de maatschappij, van de media, maar nu denk ik: nee, kijk eens naar jezelf, wat doet jouw gedrag met anderen? Kijk naar jezelf en werk aan de toekomst.’
Van hosselaar tot ondernemer
‘Begin 2018 heb ik mijn eigen WazZap-locatie geopend. Ik heb mijn eigen superstoere plek in Huizen waar die jongens terecht kunnen. Ik heb het ingericht met kringloopspullen en krijgertjes. Juist om te laten zien dat mensen je echt wel wat gunnen als je vriendelijk bent, ze vertelt waar je mee bezig bent. Dan vragen die jongens: zijn mensen echt zo aardig? Ja, als je gewoon relaxt en respectvol bent en een visie hebt, dan gunnen mensen je echt wat. Kringloopspulletjes halen hier, beetje onderhandelen daar. Die jongens vinden dat echt leuk. Dat noem ik ook wel ‘van hosselaar tot ondernemer’. Een oude man zei eens tegen mij: ‘Weet je wat ondernemen is, Aziz? Het heeft vier letters en heet DOEN. Niet lullen.’ Dat is ook wat ik doe, gewoon actie ondernemen, zo’n jongen meenemen om op een braderie te staan. Dat vinden ze stoer, het slaat aan. Eén van die gasten vertelde zijn vriendin dat hij een eigen personal coach heeft.’
En van vastloper tot bachelor
‘Ik begon dus met niks. Maar op een dag werd ik ineens gevraagd om een presentatie te komen geven in de gemeenteraad van Emmeloord voor de PvdA. Moet ik van die ambtenaren gaan toespreken over mijn project. Dat is wel stoer. Ik doe m’n best, maar het is hard werken. En tussendoor heb ik ook nog m’n HBO-diploma gehaald, SPH-jongerenwerker. Ik weet wat studeren is. Het was echt zwaar. Die afstudeerscriptie schrijven was een strijd. Waar ik moeite mee had was het theoretisch kader. Alles onderbouwen. Waar heb je wat gelezen, op welke pagina, referenties. Ik droomde ervan. Ik deed onderzoek naar onderwijs en schoolverzuim binnen de justitiële jeugdinrichting. ‘Van vastloper tot bachelor’ was de titel. Ik vroeg me af waarom die jongens wel naar mijn lessen kwamen en niet naar andere lessen. Het gaat om aansluiting. Aansluiting en respect. Ik vraag aan ze: Hoe gaat het? Heb je je vader gesproken? Je moeder? Gewoon relaxed. Soms willen ze hun moeder niet spreken. Dan zeg ik: Luister vriend, jij gaat sowieso je moeder bellen. Dat moet gewoon. Of bel je opa en oma, vraag ze: hoe gaat het me u? Al zien ze er nog zo groot en stoer uit, het zijn uiteindelijk nog maar kinderen, dat vergeten we vaak.’
Weg met pedagogisch gelul
‘Als het gaat om professionals, van nu en van de toekomst, ben ik voorstander van provocerende, hardcore voorlichting. Ik wil de professors wakker schudden: je komt er niet meer met je pedagogisch gelul, je moet er doorheen prikken bij die jongens. Geef ze vertrouwen, onvoorwaardelijke steun. Zeg: ik ben trots op je man, je doet het echt goed. Daar kunnen ze niet mee omgaan, met een compliment. Des te belangrijker is het. Ook in mijn presentaties aan studenten ben ik confronterend, ik zeg waar het op staat. Ik laat YouTube-clips zien waar die jongeren de hele dag naar kijken. Die jongens zien alleen maar mooie auto’s, mooie kleding, sneakers van Gucci, jassen van The North Face en horloges van Rolex. Dan moet jij voor vier euro per uur vakken gaan vullen? Hoe ga je met dat soort gasten in gesprek, straks als professional? Dát is ons werk als pedagogisch hulpverlener. Je kan er een therapie tegenaan gooien, een behandeling, veel blablabla. Op dat moment gaan die jongens sociaal wenselijk gedrag vertonen en er vloeien wat krokodillentranen. Tot de psycholoog of gedragstherapeut weggaat. Dan hangen ze weer de hele dag voor YouTube. Maar je kunt ook meekijken en met die jongens erover in gesprek gaan. Wat zien jullie eigenlijk? Wat is dat? Is dat de rest van je leven? Zijn die mensen gelukkig? Weet je dat dat een huurauto is? Voor die jongens is zo’n videoclip de waarheid. Maar ik heb weleens samen zo’n auto gegoogeld, en dan zien ze dat het gewoon een huurauto is.’
Snelste sushibezorger van Huizen
‘Een voorbeeld van zo’n jongen is I., laten we hem Imran noemen. Op straat gezet door z’n ouders, woonde een tijdje bij een vriend. De gemeente stuurde me op hem af. Ik wist meteen waar hij zat in de buurt en ik ben met ‘m aan de slag gegaan. Vijf instellingen in vijf maanden heeft hij gehad en steeds moest hij weer ergens anders heen. Maar ik ben al die tijd gebleven. Iedereen viel weg, maar ik heb ‘m niet laten zitten. Net als bij al mijn jongens ging ik uit van zijn kracht. Imran is snel, een echte sportman. Op een gegeven moment was hij de snelste sushibezorger van Huizen. Hij gaat naar het Sportcollege, richting sport en recreatie, en van daaruit wil hij ook de opleiding tot jongerenwerker gaan volgen.’
Wachten op je matties
‘Jeugd-TBS is hard. Het is maximaal acht jaar, maar bedenk je eens wat voor uitzicht dat is als je veertien bent. Als ze binnenkomen denken ze dat ze geholpen gaan worden. Dan zeggen ze: ‘Aziz, mijn matties staan voor me klaar. Ze hebben mooie auto’s, ik krijg geld van ze, ze komen me helpen.’ Maar die matties komen niet, ze komen echt niet. Weet je wie er voor je klaar staan? Je ouders. Je papa en je mama die drie uur reizen naar de jeugdgevangenis en weer drie uur terug. Moeders die een roteind reizen, alleen. Waar zijn je matties dan? Jeugd-TBS gun je echt niemand. Ze zeggen dat het een behandeling is, maar heel veel van die jongens die eenmaal vrijkomen, worden grote jongens, kijk naar de Mocro-maffia. Als je al zeven jaar, acht jaar hebt vastgezeten en je staat met een vuilniszak buiten, wat denk je? Wat ga je doen? Je loopt achter, binnen heb je de hele dag clips zitten kijken, Boef, Lange Ritch, Hosselen, je hebt totaal geen aansluiting met de maatschappij.’
Als student mee op reis in het leven van je doelgroep
Als Aziz spreekt voor een zaal met studenten, neemt hij ze mee op reis in het leven van wat hij noemt ‘de hardcore doelgroep’, de doelgroep die binnen het justitiële kader terecht komt. ‘Dat zijn jongens die zijn veroordeeld voor zware delicten: een overval, moord, doodslag, verkrachting, maar ook kleinere delicten zoals brandstichting, sexting, bedreiging via internet, pinpasfraude. Dat zijn de jongens die je ziet bij Opsporing Verzocht, die straks bij de hulpverleners, de studenten van nu, binnenkomen, en denken: ik wil helemaal niet behandeld worden. Ze hebben geen respect voor de politie, niet voor justitie, voor niemand. Die jongens lachen je uit. Buiten hebben ze grote bakken, mooie auto’s, matties, doekoes en dan kom jij aan, en dan zeg je: grote vriend, ik ga je even behandelen. Sluit dat aan denk je?’
Respect
‘Veiligheid, respect en grenzen aangeven, dat zijn de drie dingen die voor mij heel belangrijk zijn. Maakt niet uit wat ze buiten gedaan hebben, respect is zo belangrijk in dit vak. Iemand aankijken. Vragen: hoe gaat het met je? Ze hebben al een aantal dagen op het politiebureau gezeten als ze bij mij binnenkomen. Hoe groot en sterk ze ook zijn, als je ze met respect behandelt, dan komt er soms ineens een glimlach naar voren. En wanneer je dieper kan gaan – en dat gebeurt niet met een week, maar na een aantal maanden – dan kom je er echt achter waarom die jongen dat delict heeft gepleegd. Daar zit een verhaal achter, straatcultuur, vaak een licht verstandelijk beperking die je niet ziet aan de buitenkant, zelfs de ouders niet. Als je pa dan verwacht dat je gaat werken als advocaat of bij een bank, wat je helemaal niet aankan, dan ga je strugglen, ga je op straat hangen, kom je foute vrienden tegen, lekker sisha pakken. En als je platzak bent, komt Ali, Mo of Hans langs met een mooie auto en die zegt: he gast, wat doe je vandaag, stap in! De eerste keer zeg je nee, je weet eigenlijk wel dat die gast rottigheid wil trappen. De tweede keer denk je: fuck it, ik stap wel in. Dat gaat een paar keer goed, maar die derde, de vijfde of de tiende keer word je opgepakt. En dan komt ‘ie bij mij. En straks bij jou, de hulpverlener van de toekomst.’
Grenzen aangeven
‘Duidelijk je grenzen aangeven, is ook belangrijk. Ze beginnen met een schouderklopje, tweede keer is het op je rug, en de derde keer is het op je bil. En dan? Je moet eigenlijk meteen aangeven, bij dat schouderklopje al: stop! Ander voorbeeld is roken. Onder de 18 mag je niet roken in de jeugdgevangenis. Die jongens denken: donder op man, ik heb een 9 mm gehad, ik heb ‘m getrokken op iemand en jij komt mij zeggen dat ik niet mag roken? Jongens die overvallen plegen, die ramkraken zetten en dan kom jij als professional zeggen dat je niet mag roken omdat je nog geen 18 bent. Wat denk je dat hij gaat zeggen? Dikke middelvinger, ja echt. Bij binnenkomst duidelijk je grenzen aangeven, meteen zeggen: binnen hebben we groepsregels, en dat zijn deze en deze en deze. En je houdt je eraan. Niet achteraf. Houden ze zich er niet aan? Dan kan zo’n jongen een time-out krijgen. Of je gaat met die jongen in gesprek. Toon je autoriteit.’
Kans op de arbeidsmarkt
‘Onvoorwaardelijke steun is zo belangrijk bij jongeren. Blijf met ze in gesprek, geef ze vertrouwen, want dit zijn jongens die over het algemeen nooit vertrouwen hebben gekregen. Maar als jij dat als professional wel doet, betaalt zich dat terug. Ik heb jongens vanaf hun veertiende begeleid, die zijn nu 22, 23. Ik heb ze niet laten vallen. Ik heb ze niet laten vallen. Eenmaal buiten zeggen ze: ‘Aziz, je hebt gelijk man, de wereld is anders buiten. Niemand staat voor me klaar. Maar die zogenaamde matties, met die mooie auto’s, die staan wel voor me klaar. Ik wil echt niet terug bij die jongens, maar het is moeilijk, ik heb geen geld.’ Dat is ook een taak van de overheid: geef die jongens – of volwassenen – een kans op de arbeidsmarkt. Zij tellen ook mee. Er wordt zoveel gesproken over integratie – integratie dit, integratie dat. Voor mij is het heel belangrijk dat die jongens weer integreren in de maatschappij. Zij voelen zich buitengesloten. Je komt vrij, loop je met een dikke vuilniszak over het station. Geen geld, hartstikke platzak. En dan moet je nog vier weken wachten op je uitkering. Echt, vier weken. Kom je bij het loket aan, nummertje trekken. Oh nee, tegenwoordig is dat digitaal, maar die jongens weten echt niet hoe dat werkt. Echt niet. Geef onvoorwaardelijke steun voor de jongeren waar je je voor inzet.’
Mooie patta’s
‘Als jongeren eenmaal aan geld hebben geproefd, is de kans groot dat ze daarin blijven hangen. Die jongens willen snel geld, die willen een Canada Goose van acht barkies, achthonderd euro, ze willen mooie patta’s, van die onbetaalbare Philipp-Plein-schoentjes. Deze jongens zijn heel gevoelig voor criminaliteit. Als ze een coach hebben met wie ze echt over hun emoties en gevoelens kunnen praten, kan kunnen ze het aangeven als ze het even niet meer weten: Ik heb geen werk, maar ik wil heel graag die mooie jas. Dan geef ik ze nog een kans, maar het risico dat ze toch weer in de criminaliteit komen is ook heel groot. Want ja, als je eenmaal met Valentino’s van vijfhonderd euro hebt gelopen, ga je geen schoenen van Scapino meer dragen. Zo werkt dat. Maar toch moet je ze een kans geven. Ik ga als professional met ze in gesprek. Duidelijk zijn, puur. Ik ben hard, ik ben streng, maar wel straight.’
Betrek de ouders
‘Als mentor betrek ik altijd de ouders erbij. Het is immers niet niks als je kind vastzit. Het is belangrijk vinger aan de pols te houden hoe het thuis gaat, met de ouders zelf, maar ook met de rest van de kinderen. Voor mij zijn ouders zo belangrijk in het traject van die jongens. Het mooiste is als je een vader erbij betrekt die zich eerst had afgesloten voor het traject. Als ik ervoor kan zorgen dat die vader weer op de afdeling gaat komen. Hoe mooi is het als jij als professional ervoor kan zorgen dat die jongen straks buiten komt met twee ouders die weer in hem geloven? Die mogelijkheid heb je als professional.’
Pak voor de bruiloft
Ook zijn jongens zijn blij met Aziz. Zo lezen we op de site van Pluryn het verhaal van Appie, een jongen met een IQ van 60 en een autismespectrumstoornis. Toen hij 16 was werd hij vastgezet, en dat heeft acht jaar geduurd. Appie vertelt over de rol die Aziz heeft gespeeld bij zijn re-integratie: ‘Mijn begeleider Aziz heeft me geleerd hoe ik moest appen en hoe ik op Facebook kon, dat wist ik nog niet. Hij leerde me ook omgaan met geld. Ik zag dat andere mensen lege flessen weggooiden, die ben ik gaan verzamelen. Ze hadden bij de winkel nog nooit zoveel flessen tegelijk gekregen. Daarmee verdiende ik 120 euro. Van dat geld kocht ik een pak voor de bruiloft van mijn zus. Ik deed het pak ook aan bij de verlengingszitting voor de PIJ, zo zag ik er netjes uit. […] Ik ben blij dat het achter de rug is. Ik ga nooit meer terug.’
Verbindingsdiners
Aziz heeft met WazZap ook heel wat verbindingsdiners georganiseerd. Bewoners van verschillende komaf en leeftijden, ondernemers, buurtcoaches en vrijwilligers zorgen er met positief contact en verrassende ontmoetingen voor dat mensen met dezelfde postcode elkaar leren kennen en dat er verbinding ontstaat in de wijk. Zo wordt hun wijk weer een fijne plek waar ze graag wonen, werken en hun vrije tijd doorbrengen en het leuk hebben met elkaar. Aziz: ‘Zo organiseerde ik een van mijn eerste etentjes tussen ouderen en jongeren in Bussum, alweer jaren geleden. Een ondernemer heeft bijna alles gefaciliteerd, ik heb geen euro hoeven betalen. Dat heet slim onderhandelen. Mooie projecten kun je altijd laten sponsoren. De jongeren had ik opgetrommeld via het wijkcentrum en jongerencentra. Als er lekker eten is – en het is gratis – komen ze graag. Ik nam WazZap-shirts met ‘Kijk naar jezelf en werk aan je toekomst’ mee, die gaven de ouderen aan de jongeren. Die jongeren hebben de ouderen verrast met een roos. Dat was echt bijzonder. Verschillende leeftijden, verschillende culturen. Zo moet het zijn, met elkaar moet je het doen. De samenleving is van ons allemaal, dus ga niet naar elkaar wijzen.’
Radicalisering
‘Een ander verbindingsetentje was in Huizen, in een wijk die drie jaar eerder nummer 1 op de lijst van radicalisering stond. Heel veel jongeren waren naar Syrië vertrokken. Staat Huizen een keer op de voorpagina van de Telegraaf, is het met zoiets! Het was echt een gangsterbuurt met veel radicaliserende jongeren en jonge straatschoffies. Ik vroeg de gemeente of ik een buurtbarbecue mocht organiseren en kreeg vijfhonderd euro. Dat is niet veel, maar met extra geld dat ik ophaalde, heb ik een super-de-luxe buurtbarbecue georganiseerd. Het was een groot succes, er waren jongeren, ouderen, ondernemers, zelfs de wethouder is gekomen. Met elkaar aan tafel en een en al gezelligheid. En er waren echt niet alleen brave jongens, ook stoerdere jongens kwamen. Als je ze netjes aanspreekt op straat: he, je bent er toch ook bij volgende week? – dan voelen ze zich gewaardeerd, dan komen ze.’
Journey terug naar mijn roots
In oktober 2017 studeerde Aziz af: ‘Ik mocht mijzelf eindelijk HBO Bachelor, Sociaal Pedagogische Hulpverlener noemen. Daarmee is een van mijn grote persoonlijke doelen bereikt. Om dit te vieren ben ik een half jaar na mijn afstuderen 33 rugzakken vol met schoolbenodigdheden gaan brengen naar Marokko, naar een klein schooltje in mijn geboorteplaats Beni-Said, in Dar el Kebdani, vlak naast het huis waar ik geboren ben. Ik kreeg ooit de kans om naar Nederland te komen en te kunnen studeren. Deze kids hebben die kans niet, maar ze hebben wel dromen, denken dat zij dokter kunnen worden, piloot of politieagent. Vaak zal dat niet haalbaar zijn, maar wie iets wil kan ver komen! Ik kan die kids niet naar Nederland meenemen om ze die toekomst te bieden maar ik heb ze wel de schoolspullen kunnen brengen die ze nodig hebben om de eerste stappen te maken. Mijn journey terug naar mijn roots heeft me weer veel inzicht gegeven. De confrontatie met het gebrek aan kansen daar heeft me dankbaar gemaakt voor de kansen die ik hier heb gekregen in Nederland. Ik zal nooit vergeten waar ik vandaan ben gekomen. Veel van de jongeren waarmee ik werk zijn kansrijk maar weten vaak niet hoe ze de kansen moeten pakken. Ik wil ze helpen hun kansen te pakken op weg naar een betere toekomst.’
TV-debuut
Op 6 en 13 mei zond NPO3 een tweeluik uit, waarin presentator Ajouad El Miloudi op zoek gaat naar jongens die op de lijst van veelplegers staan. Om antwoorden te krijgen op de vraag hoe moeilijk het is voor dergelijke jongeren om hun leven weer op de rails te krijgen, spreekt Ajouad onder andere met Aziz. Aziz in de aflevering van 13 mei: ‘In de jeugdgevangenis worden jongeren bestempeld als probleemjongeren. Ik zie ze als kansrijke jongeren. Het maakt niet uit waar je vandaan komt. In een buddycoachtraject sta ik naast de jongere. In plaats van met je vinger wijzen, ga er eerst naast staan. Ik keur het delict af, maar nooit de persoon. Achter een persoon zit een verhaal. Maar blijf je ze wegduwen dan raak je ze kwijt.’
Risiscoop
‘Inmiddels heb ik, samen met Merel van Dorp, ook Risiscoop opgericht. Risiscoop is een organisatie die advies en interactieve en inspirerende voorlichtingssessies biedt aan professionals en beleidsmakers die betrokken zijn bij jeugd in kwetsbare of risicosituaties. Dat doen we door in te zoomen op wat jongeren precies bezighoudt en waarmee ze te maken krijgen. Met oog voor persoonlijke mogelijkheden richten we samen de blik op een kansrijke toekomst voor jeugd.’
Geloof in jezelf
‘Tien jaar geleden had ik geen werk, was ik die domme Marokkaan die werd geweigerd, die niemand wilde aannemen. Ik was platzak, struggelde met het leven, loog tegen m’n ouders. Door een baantje bij de benzinepomp en één man die in me geloofde, gingen er dingen stromen. Ik bleek flexibel, stressbestendig, leergierig, initiatiefrijk en creatief te zijn. Ik kan mensen met elkaar verbinden en in hun kracht zetten en ik denk graag out of the box. Die talenten kan ik inzetten voor de jongeren waar ik mee werk. Ooit dachten mensen: dat is die kut-Marokkaan, wat gaat hij nou klaarspelen? Kijk waar ik nu sta. Daarom zeg ik: geloof echt in jezelf.’