Naar schatting* heeft ruim één op de honderd kinderen een autismespectrumstoornis (ASS). Maar wat is dat precies? En wat is het verschil tussen Klassiek Autisme, Asperger en PDD-NOS? Als moeder van een jongen met een autismespectrumstoornis heb ik me jarenlang verdiept in het onderwerp. Ik pretendeer zeker geen deskundige te zijn, maar een klein beetje ervaringsdeskundige durf ik mezelf wel te noemen. Aan de hand van tien vragen zal ik proberen een klein beetje inzicht te geven in het fenomeen ‘autisme’. Deze week vraag 9.
Er komt een vriendje met autisme bij ons spelen. Waar kan ik op letten?
Er zijn kinderen met autisme die liever op zichzelf zijn. Maar veel kinderen verlangen naar vriendjes en lijden eronder dat het vriendschap sluiten niet lukt. Of dat vriendjes op een gegeven moment afhaken. Een uitnodiging om te komen spelen is dan ook vast welkom. Overleg misschien even met de ouders; ieder kind met autisme is anders. Bedenk verder dat kinderen met autisme moeilijk samenhang zien in wat ze waarnemen. Hierdoor hebben ze een gebrekkig tijdsbesef en willen ze graag van tevoren weten hoe dingen gaan. Zorg dat het spel iets meer structuur heeft dan je misschien gewend bent.
Wil je een uitstapje maken? Kies dan liever voor een kleine speeltuin, het bos, het strand, of een museum dat aansluit bij de interesse van kinderen. Leuke musea zijn bijvoorbeeld het Spoorwegmuseum, Naturalis, Museon, Nemo. Hier kunnen kinderen zelf dingen ontdekken zonder dat ze dat per se met anderen moeten doen, terwijl ze toch samen op stap zijn. Op kidseropuit.nl vind je 10 leuke tips voor uitjes voor kinderen met autisme. Maar vergeet vooral niet dat het kind geen autisme is: het autisme is slechts een onderdeel van het kind.
In de praktijk
Een willekeurige middag op de naschoolse opvang. Jesse hangt de clown uit, waar hij erg goed in is. De andere kinderen vinden dit prachtig. Tot een zekere hoogte. Dan wordt het minder leuk, het wordt vervelend, het wordt irritant.
‘Jesse, hou op!’ helpt niet. Jesse houdt niet op. Hij vindt het leuk, dus is het toch leuk? Hoe kan het nou dat andere kinderen het niet leuk vinden? Jesse gaat door. Tot hij een klap krijgt van een vriendje. Hij is gekwetst tot in het diepst van zijn ziel. Geen enkel benul waar die klap nou goed voor was. Hij loopt stampvoetend weg, naar buiten, door de deur met raam en plettert de deur dicht… ruit stuk!
Uiteraard kan het ieder kind gebeuren dat hij uit frustratie iets (per ongeluk) stuk maakt, en ook mijn kind moet leren om te gaan met zijn frustratie. Maar inzicht in zijn denken, in het gebrek aan inlevingsvermogen, helpt mij wel om mijn focus te verleggen. In plaats van direct te focussen op het anders omgaan met woede, zal ik eerst een stap terug moeten doen. Want iemand die in de veronderstelling is uit het niets een klap te krijgen, zal meer moeite hebben met die frustratie om te gaan, dan iemand die begrijpt waarom die klap er ineens was. Een schone taak voor een in aanleg ongeduldig mens… ik begin langzaamaan te geloven dat het leven ons toch echt iets te leren heeft…
Meer lezen? Check mijn blogposts over ‘Planet Jesse‘ of bestel een exemplaar van het boek ‘Planet Jesse‘.
* De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) heeft artikel gepubliceerd waarin ze de CBS-schatting bespreekt. Volgens het CBS hanteert 3%, ik heb hier de cijfers van internationaal onderzoek aangehouden.