In oma’s laatste sms aan mij – en hoé stoer is dat – schreef ze: “Femmelientje, bedankt voor je mooie verhaal, kunstig gedaan. Je bent een schat. Liefs, oma”. Dat was 7 mei 2014. Nooit, maar dan ook nooit is het in mij opgekomen dat ik nog geen vier maanden later deze woorden van afscheid op ‘papier’ zou zetten. Oma vertelt niet meer…
Mijn ‘oompie’, klaar met het leven, vol verwachting uitkijkend naar het weerzien met je zus, je vader, je moeder. Ik ben gelukkig voor jou. Maar vind je het goed dat mijn hart even moet huilen? Mijn oompie, je was er gewoon altijd. Behalve papa en mama kon niemand zo goed voor mij zorgen als jij. Jouw huis was mijn huis. De tv op het radiomeubel in de hoek van de kamer, waar ik misschien wel honderden zaterdagen naar Rikkie en Slingertje heb gekeken, naast de deur naar de kamer van Cor. De zinken teil op zolder, de zolder waar ook de kamer van John was met stapels Suske en Wiske’s en intrigerende ‘bierlaarzen’ waar ik altijd even stiekem naar ging kijken. Het houten vlonder voor de doucheruimte. De plastic slang aan de kraan in de keuken. De gaskachel in de huiskamer. De glazen schuifdeur naar je slaapkamer – met het grote bed dat ik ooit heb onder gepiest…
En natuurlijk de naaimachine. Hoeveel kleren zal je niet voor me genaaid hebben? Het eerste kledingstuk dat ik me herinner is een wit jurkje met echte kersenkralen. Achteraf bezien waren het waarschijnlijk gewoon tafelkleedgewichtjes, maar wat was ik trots! Zo trots dat ik dat jurkje perse aan wilde toen we voor het eerst met de metro gingen. Met oma op avontuur. Wel een beetje jammer dat ik zo misselijk werd dat ik het jurkje onderkotste en we vroegtijdig de metro moesten verlaten… Later volgde punkkleren – je moet ongetwijfeld aan mijn geestelijke gezondheid hebben getwijfeld, maar je gaf geen kik – gevolgd door mantelpakjes voor m’n eerste echte baan, en zelfs op m’n trouwdag droeg ik een pak dat jij had gemaakt – inclusief koperen kraag die we bij Blue Moon in de Haarlemmerstraat op zolder mochten natekenen. Nog niet eens zo lang geleden kon je het echt niet meer zien, en zodra je groen garen begon te gebruiken om m’n rode bloes te naaien, was het tijd om over te stappen naar de lokale Gouden Schaar. Maar nooit meer heb ik met zoveel trots kleding gedragen.
En dat brengt me bij trots. Wát ben ik trots op een oma zoals jij. Jouw motto was altijd: ‘Ik ben sterk, ik heb twee handen, ik kan werken en ik kom er wel’. En je hebt ongetwijfeld regelmatig met die twee handen van je in het haar gezeten, maar ik hoop dat ik daar een stukje oma in me heb meegekregen: je kan altijd weer opkrabbelen en verder gaan.
Maar nu had je de energie niet meer om op te krabbelen en verder te gaan. En oompie, hoe moeilijk dat ook is te accepteren, ik heb gezien en gevoeld dat het goed was – en wonderbaarlijk genoeg kan ik oprecht gelukkig voor je zijn.
Lieve oma, zo’n 47 jaar geleden liet je mij met kinderwagen en al de plomp in rijden. Geregeld werd je daarmee geplaagd, en werd je ingewreven dat je dat de rest van je leven nog wel zou moeten horen. Oompie, ik had gewild dat je het nog jaren aan had moeten horen. Het heeft niet zo mogen zijn, maar geloof me: we zullen de herinnering levend houden. En dan bedoel ik niet alleen aan het kinderwagenincident, maar de herinnering aan het bijzondere, prachtige mens dat je altijd voor ons bent geweest. Je hebt voor ons allemaal de wereld een beetje mooier gemaakt, en in de afgelopen dagen van afscheid, heb je me laten inzien dat dat misschien wel de zin van het leven is: de wereld een stukje mooier achterlaten dan hij was…
Met jou heeft een stukje van mijn hart ook deze wereld verlaten. Maar hé, oudje, als mijn hart maar bij benadering net zo groot is als het jouwe, blijft er nog zat over om mijn geliefden, mijn vrienden, de wereld om me heen alle liefde te geven die nodig is. En hopelijk kan ik dan ook ooit de wereld een stukje mooier achterlaten dan hij was.
Lieve oompie, bedankt voor alles dat je me hebt meegegeven. Ik hou van je.
Het was goed zo.
Je Femmelientje